Eşekhıyarı, Ebu Cehil Karpuzu, Acıdüvelek, Acıdülek, Yabanhıyarı olarak da bilinir.

Kabakgiller familyasındandır. Ekseriya çöplüklerde yetişir. Mavi yeşil yapraklı, sert kaba tüylü, sürüngen otsu bir bitkidir.

Akdeniz bölgesinde çok rastlanır. Oval meyvelerinin içindeki sıvıdan sulandırılarak ve köklerinden infüzyon yolu ile faydalanılır.

Meyvelerinin açılma tarzıyla ünlüdür. Olgunlaşan meyve birdenbire koparak ayrılır. Bu esnada tohumlarını ve içindeki sıvı özü metrelerce uzağa fırlatır.

Özellikle meyvesi, kökü ve elateryum adıyla tanınan madde ishal yapıcı ve idrar arttırıcı, hem de buruna çekilmek yoluyla sinüzite karşı kullanılır.

Sinüzitte, meyvesinin sıkılan taze özsuyundan faydalanılır. Tahriş edici bir sıvı olduğundan bu biçimde kullanımında dikkat edilmelidir. Sinüzitte kullanımı, yapılan deneysel çalışmalarda da etkinliği saptanmıştır.

Tümörler ve egzama gibi cilt hastalıklarında ve yaralar da, kökünden hazırlanan lapa ve merhemler haricen (sürülerek) kullanılır.

Taze kökün iç kısmı bir bıçak ile kazınarak elde edilen usare ağrı kesici veyara iyi edici olarak cildin üzerine sarılır. Taze yapraklar da aynı amaç için kullanılır.

Kronik nefritte, üre yüksekliğinde, şişmanlıkta, sirozda yüksek tansiyonda, damar sertliğinde faydalıdır.

Sinüzitte: Kullanacak kişi sırtüstü yatırılır. Genellikle yarı yarıya veya daha fazla kaynatılıp soğumuş su ile karıştırıp sulandırılmış Acı Kavun suyundan her burun deliğine en fazla iki damla damlatılarak kullanılır.

Hasta derhal yüzükoyun çevrilir. Bu işlemden sonra burundan sarı ve iltihaplı su akar. Fazlası zehirleyici etki gösterebilir.

Kaldı ki bu kadarı bile uzun süreli bir sersemlik ve boğaz ağrısına yol açar. Özellikle çocuklarda kullanıldığında tehlikeli sonuçlar verebilir.

Köklerin Hazırlanışı:

15 gram kuru kök, 1,5 litre suda 10 dakika kaynatılır, sıcak iken süzülür, elde edilen sıvı tekrar kaynatılarak sıvının yarı yarıya azalması sağlanır.

İshal olmak için bundan günde 2-3 bardak içilir. Daha fazla içilmesi tehlikelidir.

Özellikle kalp, romatizma gibi ciddi hastalıkları olanlar mutlaka doktora danışsınlar ve ona göre ilaç kullansınlar.

Taze usareler içildiğinde karın ağrısı ve zehirlenme yapar bu nedenle kullanılmamalıdır. Dahilen (içilerek) yüksek miktarlarda alındığında kalın bağırsakları tahriş ederek kanlı ishale neden olur. Meyvelerinin usaresi gözlere temas etmemelidir, çok zararlıdır.