Cupressus sempervirens

Cupressaceae familyası (servigiller), geniş bir yayılım gösterir.

Bilimsel sınıflandırma:

Alem: Plantae

Bölüm: Pinophyta

Sınıf: Pinopsida

Takım: Pinals

Familya: Cupressaceae

Cins: Cupressus

Anavatanı: Lübnan, Suriye, Türkiye, İspanya.

Eğilme Direnci: 10500 psi.

Ezilmeye karşı direnci: 6360 psi.

Yoğunluk: 1335/1000 psi.

Özgül Ağırlık: 0.45 psi

Sertlik: 510 Ibs/cu.ft

Servi Ağacının Genel Özellikleri

Doğal olarak, Akdeniz bölgesinden Himalaya’lara kadar olan bölgede yetişmektedir. Yaz kış yeşildir, yaprağını dökmez. Yapraklar ilk çıkışta iğne daha sonra pul şeklindedir. Pul yapraklarda stoma çizgileri yoktur. Yapraklar orta kısımlarda reçine bezleri taşır. Servinin kendine has çok güzel bir aroması vardır. Ağaç içerisinde birçok reçine ve sakız türevi maddeler bulunur, bu maddelerin sağladığı koku çok hoştur.

Ağacın en önemli özelliklerinden birisi çok hafif olmasıdır bu yüzden tınlama uzunluğu çok fazladır. Serviler tek evciklidirler. Erkek ve dişi çiçekler farklı dallarda bulunur. Erkek çiçekler uzunca silindirik ve küçüktür. Dişi çiçekler haç şeklinde karşılıklı dizilmiş ve her birinde birçok tohum taslağı bulunan çok sayıda kozalak pullarından oluşur. Kozalakları odunsu, yuvarlak ( 1,5 – 4 cm çapında ) , 6 -12 pul ihtiva eder, her pulun altında 30 – 40 tohum bulunur. Tohumlar ikinci yıl olgunlaşır. Kozalak pulları kalkan şeklinde olup kozalağın ortasında bir noktaya bağlanır. Her bir kozalak pulunun altında çok sayıda tohum bulunur. Tohumlar sert kabukludur. Rüzgâr kıran ve yol ağaçlandırmasında rahatlıkla kullanılmaktadır.

Servi yavaş büyümekle beraber zaman içinde 30 -35 m boylanabilir. 2000 hatta 3000 yıl yaşayabilen nadir bitkilerden biridir.ervi yavaş büyümekle beraber zaman içinde 30 -35 m boylanabilir. 2000 hatta 3000 yıl yaşayabilen nadir bitkilerden biridir. Herdem yeşil ağaç veya çalı formunda bulunan servilerin 20 türü ve bu türlerin çeşitli taksonları vardır. Kabuk boz renginde, iç kısmı açık kahverenginde, ince uzunluğuna yarılmış durumdadır. Uygun iklim koşullarının bulunduğu yerlerde rutubetli saf kum topraklardan, hafif veya ağır balçık veya kurak, kireçli topraklara kadar değişik özellikteki topraklarda yetişebilir. Özellikle hiçbir ağaç türünün yetişmediği fazla kireçli topraklarda iyi gelişir. Servi ağaçları uzun oldukları kadar ince bir yapıya sahiptir. Rüzgarda kolayca eğilebilir, eğilen ağaçlar secde etmişçesine bir görünümdedir. Herdem yeşil ağaç veya çalı formunda bulunan servilerin 20 türü ve bu türlerin çeşitli taksonları vardır. Kabuk boz renginde, iç kısmı açık kahverenginde, ince uzunluğuna yarılmış durumdadır. Uygun iklim koşullarının bulunduğu yerlerde rutubetli saf kum topraklardan, hafif veya ağır balçık veya kurak, kireçli topraklara kadar değişik özellikteki topraklarda yetişebilir.

Yapıların iç ve dış bölümlerinde, gemi, köprü ve iskele ayaklarında kullanılır. Mobilya yapımında, tornalı işlerde, çamaşır sandık ve dolaplarında tercih edilir. Tüm serviler park, bahçe, koruyucu şerit ve canlı çit ağaçları olarak çok dekoratiftirler. Doğal olarak kuzey Irak’ta hazar denizinin Güney sahillerinde ve Akdeniz’in Doğusunda Suriye, Lübnan, Filistin, Ürdün, Rodos, Kıbrıs, Girit, Anadolu ve bazı Ege adalarında bulunur. Eski çağlarda İtalya’ya getirilmiş buradan hemen bütün Akdeniz çevresine yayılmıştır. Türkiye’de 3 cins ve 10 tür servi doğal olarak yetişmektedir.

1-Cupressus sempervirens L.(İtalyan Servisi, Adi Servi-Hakiki Servi- Italian Cypress)

Botanik özellikleri: 20-30m boylarında, sütun şeklinde ya da yatay dallı, ince ve çatlaklı, kabuklu, gövdesi aniden incelen bir ağaçtır. Pul yapraklar, sürgünlere karşılıklı dizilidir. Yapraklarda yağ bezi bulunduğundan ezildiklerinde hoş bir koku çıkarırlar. Sürgünleri belirgin dört köşelidir. Kozalak 2–3cm çapında, 8-14 puldan oluşur. Kozalakların rengi açık kahvedir. İki yılda olgunlaşan kozalağın arka yüzünde sivri ve batıcı bir mahmuz vardır. Her bir karpel 8-20 adet tohum taşır. Gövde iri kahverengi, dallar sık, dalcıklar ince ve dört köşelidir. Her kozalakta 8–10 pul bulunur. Kuru, kumlu, kireçli topraklarda, nispi nemi düşük yerlerde yetişebilmektedir. Tuza karşı dayanıklıdırlar. Fazla seçici değildirler. Çok soğuklardan zarar görürler. Tohum ve çelikle üretilirler.

Türkiye’de Cupressus sempervirens var. pyramidalis ve C. sempervirensvar. horizontalis adlı iki varyetesi doğal olarak yetişir. Kullanıldığı yerler: Odununun sarı renkli diri odunu ve koyu renkli özodunu kolaylıkla birbirinden ayrılır. Sert ve dayanıklı olup, güzel kokuludur. Halk arasında ünlü güve giremez diye tanımlanan çeyiz sandığı yapımında ve sualtı inşaatında kullanılır. Rüzgar perdesi olarak uygun olmasına karşın, sığ köklü oluşu nedeni ile fırtınalara karşı çok dayanıklı değildir.

Yayılışı: Türkiye, İtalya, Yunanistan. Cupressus sempervirens L. var. horizontalis ( Mill.) Gord.(Dallı İtalyan Servisi, Dallı Adi Servi- Italian Cypress With Horizontally Branched). Botanik özellikleri: 20-30m boylarında, yatay dallı, geniş piramit tepeli bir taksondur. Pul yapraklar sürgünlere karşılıklı olarak dizilmiştir. Sürgünleri dört köşelidir. Kozalaklar 2–3cm çapında, iki yılda olgunlaşır ve önce yeşilimsi, sonra grimsi kahverengiye döner. Kullanıldığı yerler: Geniş tepe yapıları rüzgar perdesi olarak uygun olmasına karşın, sığ köklü oluşu nedeni ile fırtınalara karşı çok dayanıklı değildir. Yayılışı: Türkiye’de az da olsa doğal ormanları vardır. Özellikle Antalya-Manavgat yöresinde bulunur. Ayrıca İtalya, Yunanistan, Kıbrıs ve Girit’te yayılır.

2-Cupressus arizonica: Arizona Servisi

Botanik özellikleri: 10–15m bazen de 25m boylarında, herdem yeşil bir ağaçtır. Dallar gövdeden yatay şekilde çıkar. Sürgünleri 4 köşeli, pul yapraklar az çok mavimsi yeşildir. Kozalak 2–2,5cm, 6–8 puldan oluşur. 2 yılda olgunlaşır ve üzeri mavi dumanlıdır. . Renk özelliği ile dikkat çekicidir. Dekoratif bir ağaçtır. Diğer servilere göre soğuğa daha dayanıklıdır. Kireçli topraklarda iyi bir gelişim göstermektedir.

Kullanıldığı yerler: Odunundan inşaat alanı özellikle de su altı inşaatlarında yararlanılır. Aynı zamanda kurak kesimlerin yeniden ormanlaştırılmalarında başarı ile kullanılır. İklim koşullarına son derece dayanıklı olup, çok değerli park ve süs bitkidir. Zehirli gazlardan da çok az etkilenir.

Yayılışı: Kuzey Amerika’nın en geniş yayılışına sahip servisidir. Teksas’tan başlayarak, Güney Arizona ve Güney Kaliforniya’ya değin uzanır.Yayılışı: Kuzey Amerika’nın en geniş yayılışına sahip servisidir. Teksas’tan başlayarak, Güney Arizona ve Güney Kaliforniya’ya değin uzanır. Cupressus arizonica Grene “Fastigiata”( Sütun Arizona Servisi- Fastigiated Arizona Cypress)Cupressus arizonica Grene “Fastigiata”( Sütun Arizona Servisi- Fastigiated Arizona Cypress)

Botanik özellikleri: 10–15m boylarında, herdem yeşil, düzgün konik ve sütunumsu bir formdur. Dallar gövdeden yukarıya yönelik çıkmaktadır. Sürgünleri 4 köşeli, pul yapraklar belirgin çelik mavisi rengindedir. Kozalak 2–2,5cm’dir ve 6–8 puldan oluşur. 2 yılda olgunlaşır ve üzeri mavi dumanlıdır.

Kullanıldığı yerler: Narin konik habitusu ve metalik mavi rengi ile çok kullanışlı bir süs bitkisidir. Çoğunlukla soliter(Organizmaların koloni yapmaksızın tek tek yaşamaları.), bazen de rüzgar perdesi amacı ile kullanılır. İklim ve toprak istekleri az olup, zehirli gazlara da dayanıklıdır.

Yayılışı: Ana tür olan Cupressus arizonica Kuzey Amerika’da yayılır. Cupressus arizonica Grene “Glauca”( Mavi Arizona Servisi- Glaucous Arizona Cypress) Botanik özellikleri: 10-15m boyunda, mavimsi gümüşi renkli pul yaprakları ve belirgin köşeli sürgünleri vardır. Kozalak 2–2,5cm çapında, üzeri mavi dumanlıdır. 6–8 puldan oluşur, iki yılda olgunlaşır

Kullanıldığı yerler: Arizona servisinin bu formu en gözde peyzaj ögesidir. Toprak ve iklim istekleri azdır, mavi renkli piramidal habitüsü ile park ve bahçelerin vazgeçilmezleri arasındadır. Yayılışı: Ana tür olan Cupressus arizonica Kuzey Amerika’da yayılır.

3-Cupressus macrocarpa: Monteri Servisi

Kuzey Amerika’nın güney kesiminde yetişmektedir. Türkiye’de de yetişebilmektedir. İyi drenajlı ve verimli toprakları sever. Fakir topraklara uyum sağlar. Tuzlu ve sahil topraklarında da yetişmektedir. Şiddetli donlardan zarar görür. Ilıman iklimde güzel yetişmektedir. Işığı sever. Dik yapılı ağaçtır. Budamaya yatkındır. Budanarak şekil verilebilir. Hızlı büyür. Kök sıkışıklığından hoşlanmaz. Tohum ve çelikle üretilebilir. Tek tek park ve bahçelerde kullanılır. Bunun yanında çit bitkisi olarak da kullanılmaktadır. Özellikle cup. mac. “ Goldcrest” yapraklarının sarı oluşu nedeniyle çok kullanılmaktadır.

-Cupressus macrocarpa Hartw. “Goldcrest”( Limoni Servi- Monterey Cypress) Botanik özellikleri: 10m’ye dek boylanabilen, piramit görünüşlü, geniş ve yaygın dallı herdem yeşil, küçük bir ağaçtır. Kabuk, koyu kırmızımsı renkli ve pulsu çatlaklıdır. Dallar yana ve yukarıya yöneliktir. Pulsu yapraklar belirgin altın sarısı renginde, hoş kokulu, sıralar halinde dizilmişlerdir. Kozalak küremsi, 2,5–3,8cm olup, 4–6 çift puldan oluşur. Kozalak önce yeşil, sonra parlak kahverengi, üzeri morumsu dumanlıdır. Kullanıldığı yerler: Altın sarısı yaprakları ile dekoratif bir park ve bahçe bitkisidir. Soliter, küçük gruplar, canlı çit bitkisi ve vurgu elemanı olarak kullanılır. Hızlı büyür ve makaslanarak şekil verilebilir. Ancak sığ köklü olduğundan kuvvetli rüzgarlardan olumsuz etkilenir. Yayılışı: Ana tür olan Cupressus macrocarpa Kuzey Amerika’nın Pasifik sahillerinde sınırlı ve dar bir yayılış göstermektedir. Cupressus macrocarpa Hartw. “Aurea”( Altuni Limoni Servi- Golden Monterey Cypress)

Botanik özellikleri: 15m’ye dek boylanabilen, konik formlu, altın sarısı yapraklı bir bitkidir. Kabuk, koyu kırmızımsı renkli ve pulsu çatlaklıdır. Dallar yana yönelmiştir. Tepe sürgünü dik durur. Pulsu yapraklar bir kısmı altın sarısı renginde, hoş kokulu, sıralar halinde dizilmişlerdir. Kozalak küremsi, 2,5–3,8cm olup, 4–6 çift puldan oluşur. Kozalak önce yeşil, sonra parlak kahverengi ve üzeri morumsu dumanlıdır.Botanik özellikleri: 15m’ye dek boylanabilen, konik formlu, altın sarısı yapraklı bir bitkidir. Kabuk, koyu kırmızımsı renkli ve pulsu çatlaklıdır. Dallar yana yönelmiştir. Tepe sürgünü dik durur. Pulsu yapraklar bir kısmı altın sarısı renginde, hoş kokulu, sıralar halinde dizilmişlerdir. Kozalak küremsi, 2,5–3,8cm olup, 4–6 çift puldan oluşur. Kozalak önce yeşil, sonra parlak kahverengi ve üzeri morumsu dumanlıdır.

Kullanıldığı yerler: Altın sarısı yaprakları ve konik habitusu ile çekici bir park ve bahçe bitkisidir. Soliter, küçük gruplar ve hatta canlı çit bitkisi olarakta kullanılabilir. Hızlı büyür ve makaslanarak şekil verilebilir. Ancak sığ köklü olduğundan kuvvetli rüzgarlardan olumsuz etkilenir.

Yayılışı: Ana tür olan Cupressus macrocarpa Kuzey Amerika’da sınırlı bir yayılış gösterir.

Cupressocyparis leylandii (Melez Servi)

Bu servi cinsi 1888 yılında iki farklı servi türünün melezlenmesinden elde edildi. Sonrasında bir çok yeni melez bunu takibetti. Melez servi derin budamaya, şiddetli rüzgarlara diğer servi türlerinden çok daha dayanıklıdır. Çok hızlı büyür. (Yılda 1-1,5 metre) 10 senede 9-10 metreye ulaşır. 15 m.’ye kadar boylanabilen, 7 m.’ye kadar taç çapı yapabilen, konik yapıda, sık dokulu ağaç formlu bitkilerdir. Hiç budanmamış bir fidan zaman içinde 25-30 metre boylanabilir. Şekil ve yaprak dokusu itibarı ile son derece gözalıcı bir fidandır. Geniş bahçelerde yeşil sınır duvarı olarak çok iyi netice verir. Tek ağaç olarak yetiştirilebilir. Dalları en alt gövdeden itibaren gelişir ve fidan yaşlansa bile bu formunu kaybetmez. Donlara dayanıklı olmakla beraber -20 derecenin altında zarar görür. Hava kirliliği ve tuz serpintilerine karşı dayanıklıdır. Bu üstün özellikleri melez serviyi kısa zamanda popüler hale getirmiştir.

Farklı iklim ve toprak şartlarına kolayca uyum sağlar. Bununla beraber nemli ve derin topraklarda daha iyi yetişir. Hafif gölgeden rahatsız olmaz. Rüzgara dayanıklıdır. Düzenli sulama hızlı büyümesini sağlar. Kullanıldığı yerler: Bahçe sınırlarında yüksek, sık ve geniş bir duvar meydana getirmek için idealdir. Dikim aralığı 1,5 metre olmalıdır. Kısa çitler için uygun değildir. Büyük bahçelerde tek ağaç olarak yetiştirilebilir. Küçük bahçeler için uygun bir seçim değildir.

SERVİ'NİN TIBTA KULLANIM ALANLARI

Servinin bilinen iki önemli alt türevi tıpta kullanılır. Piramit Servisi: cupressus sempervierens ssp. Pyramidalis (horizontalis) ve Sütun veya silindir servisi: cupressus semper-virens ssp. fastigiata diye anılır. Sütun Servisinin dalları dikine ve piramit servinin dalları ise yataydır bu nedenle de biri silindir selvisi, diğeri ise piramit servisi diye anılır.

Servi Nisan veya Mayıs'ta çiçek açar, erkek çiçek 4-8mm, dişi çiçeklerinden zamanla kozalaklar meydana gelir. Kozalakları (meyvesi) 2,5-4cm çapında önce yeşil, sonra olgunlaşınca kahverengimsi esmer renkte, üzeri düzensiz şekilde sert kalın, odunsu, kalkan gibi 8-15 parçadan meydana gelen bir kabuğu vardır ve küre şeklindedir.

Hasat zamanı: Yaprakları yılın hemen her ayında toplanabilir, fakat Nisan-Mayıs ayında toplanırsa daha iyidir. Kozalakları tam olgunlaşamadan yani yeşilken toplanır çay veya tentürü yapılır. Servi ağacının dal ve yaprakları ve kozalakları kullanılmaktadır. Dal ve yapraklarından elde edilen uçucu yağı da çok faydalıdır haricen kullanılır. Elde edilen yağın içeriğinde, tanen ve servi kafurusu vardır. Servi yaprağı sürgünü ve kozalağı çay, tentür, eterikyağ ve natürel ilaç yapımında kulanılır.

Birleşimi: Yaprak ve sürgeünlerinin birleşimindeki en önemli maddeler;

a) Eter yağı türevleri %1-2 oranında olup en önemlileri; D-Camphen (Kamfen), Furtural, Caren, Cymen, P-Cymol (P-Simol), Fenchen, α-Pinen, Sabinol, Silvestren, Terpineol, Cadinen (Kadinin) sayabiliriz.

b) Ayrıca Tanin terpenler ve Sesquiterpenler içerir. Kozalakları (meyvesi) Tanin, Flavonitler ve eter yağı içerir.

Kullanılması:

Üniversite kliniklerinde tedavi denemeleri ve araştırmalar yapılmamıştır. Bu nedenle bugünkü bilgilere göre 2. sınıf bir şifalı bitkidir. Servi yerine daha etkili olan başka bitkiler kullanılmalıdır. Örneğin astıma karşı Çörek, Duvar sarmaşığı, Meyhaneciotu, A. Itırı daha etkilidir.

Servi Kozalağı:

Türünün yeşil iken (kış aylarında) toplanıp kurutulmuş kozalaklarıdır. Olgunlaşmış kozalaklar etkisizdir. Bu tür, dalları dört köşeli olan ve kışın yaprak dökmeyen bir ağaçtır. Toros dağlarında (Antalya, İçel) doğal olarak yetişir. Mezarlıklar ve bahçelerde yetiştirilir.

Dalların dik (var. pyramidalis) veya yayık (var. horizontalis) olmasına göre iki varyeteye ayrılmaktadır. Dış görünüş: Parlak gri renkli, 2-4 cm çapında, küremsi şekilli bir kozalaktır. Reçine kokulu ve buruk lezzetlidir. Bileşim: Tanen ve uçucu yağ (% 0.4) taşımaktadır.

Çayı: İki tatlı kaşığı servi yaprağı ve sürgünü demliğe konur ve üzerine 300-500ml kaynar su konu ve 5-10 dakika bekletildikten sonra süzülerek içilir. Ayağı kokanların bu demle ayak banyosu yapmaları ve basuru olanların bu demle taharetlenmeleri uygundur. 15-20gr kozalak tozu 3lt kaynar suda demlenir ve ayak banyosu yapılır.

Aromaterapide: Servi yaprak ve sürgünleri su buharı ile damıtılarak eter yağı elde edilir ve bu yağdan günde 3-4 defa 2-3 damla bir parça ekmek veya kesme şeker ve yahu da bir kahve kaşığı bala damlatılarak alınır. İnhalasyonu yapılacak ise 1lt kaynar suya 6-8damla Servi yağı damlatılarak 10-20dak buharında durulur ve hastanın üzeri büyük bir havluyla örtülüdür.

Yaprak ve sürgünlerinden elde edilen eterik yağı öksürük, bronşit, boğmaca, astım, nezle boğaz ağrısı ve üşütmeye karşı kullanılır.

Homeopatide: Servi kozalağı tam olgunlaşmadan yeşil iken toplanır, ince kıyılır ve 100grı bir şişeye konur ve de üzerine 500ml %70’lik alkol ilave edilerek 4-6 hafta sonra süzülerek Homeopati tentürü elde edilir. Bu tentürden günde 3-4defa 15-20 damla alınabilir.

Ağrı kesici: Servi kozalağı, az kavak yaprağı ve söğüt yaprağı ile beraber kaynatılıp balla tatlandırılılarak içilmeye devam edilirse, karın, baş ve romatizmal ağrıları giderir. Karaciğer güçlendirici: Selvi kozalağı, az kavak yaprağı ve hindibağ kaynatılıp balla tatlandırılarak soğuk içilmeye devam edilir.İdrar söktürücü: Servi kozalağı, az kavak yaprağı ile kaynatılıp balla tatlandırılılarak içilmeye devam edilir. İshal önleyici: Servi kozalağı, meşe yaprağı ile beraber kaynatılıp balla tatlandırılarak soğuk içilmeye devam edilir. Öksürük: Servi kozalağı, az kavak yaprağı ve kekik ile beraber kaynatılıp balla tatlandırılarak içilmeye devam edilir. Kozalakları, kaynatılarak elde edilen sudan içilir veya kozalaklar ezilerek zeytin yağı ile kaynatılıp içilirse öksürüğü keser.

Öksürük: Servi kozalağı, az kavak yaprağı ve kekik ile beraber kaynatılıp balla tatlandırılarak içilmeye devam edilir. Kozalakları, kaynatılarak elde edilen sudan içilir veya kozalaklar ezilerek zeytin yağı ile kaynatılıp içilirse öksürüğü keser. Unutkanlığa, öksürüğe, nefes darlığında; kaynatılan suyundan 1 fincanı üzüm şırası ile yada şerbet yapılıp içilirse faydalı olur. Bronşit: Servi kozalağı, az kavak yaprağı ve kekik ile beraber kaynatılıp balla tatlandırılarak içilmeye devam edilir. Ağız kokusu: Servi kozalağı çiğnenir. Kan durdurucu: Servi kozalağı kaynatılıp balla tatlandırılarak içilirse dahildeki kanı durdurur. Şeker hastalığında faydalıdır. İç kanamaları önleyici, balgam söktürücü, teskin edici, damarları büzücü ve kuvvvetlendirici, konsantrasyonu artırıcı, terletici ve krampları önleyicidir.

Dahilen: ishal kesici, ateş düşürücü, terletici, idrar artırıcı ve kan kesici etkileri vardır, şeker hastalığında faydalı olur. Servi kozalağı tüm damarları, bilhassa kalp damarlarını yumuşatır, tansiyonu yavaş bir şekilde düşürür, kan damarları iltihabı, damar spazmları, damar sertliği ve damarların zayıflaması halinde çok faydalı olur, tansiyondan meydana gelen damar yırtılmalarını önler, mide ve karaciğere, dalağa, bağırsaklara kuvvet verir, vücuttaki tutuklukları açar.

Eskiden beri, çocukların gece işemelerine karşı kullanılır. Yeni araştırmalar da bu etkinin varlığını doğrulamıştır. On yaşından büyük çocukların gece işemelerini kesmek için, altı gün süreyle öğle ve akşam yemeklerinde çocuğa 30-40 damla servi kozalağı tentürü, bir fincan suya damlatılarak içirilir. 1 bardak suya, 4-6 gr parçalanmış kozalak konur, 20 dk kaynatılır, yemekler arasında 1fincan içilir. Dekoksiyonu (% 2-3), yemekler arasında bir fincan içilir.

Haricen: Basura karşı servi kozalağı hülasası ile hazırlanan merhem veya fitil kullanılır. Veya servi kozalağı parçalanıp kaynatılır, bu su ile basur memelerine pansuman yapılır. Memeleri ufaltır, zamanla kaybeder, ağrı ve kanamayı durdurur. 2 bardak suya, 15 gr ezilmiş servi kozalağı konur, 15 dk kaynatılır, sabah-akşam 1 bardak içilir. Servi tohumu; toplar damarları kuvvetlendirir, onların büzülmesini ve normal şeklini almasını sağlar. Basuru ve varisi zamanla geçirir. Kozalaklar ezilip kaynatılır, lapa haline getirilir, üzerine oturulursa makat çıkmasını önler. Servi kozalağı toz haline getirilir, çiriş ile karıştırılıp lapa halinde kasıkta olan fıtığın üzerine konulursa fıtığı kapatır. Ayak ağrılarında ve kokulu ayak terlemelerine karış ayaklar yıkanır ve kaynatılan su içerisine sokulur bir müddet su içerisinde tutulur. Servi kozalağı toz haline getirilir, incir ile iyice hal edilerek macun yapılır. Fitil şeklinde buruna konulursa burundaki fazla etleri düşürür. Servi kozalakları parçalanıp kaynatılır, bu su ile gargara yapılırsa diş ağrılarına, diş eti iltihaplarına, diş sallanmalarına iyi gelir. 1 bardak kaynar suya, yarım çay kaşığı toz edilmiş tohum konur, 10 dk bekletilir, süzülür, yemeklerden bir müddet: sonra günde 1-2 bardak içilir.

Tentür hazırlanışı: 5-10 adet servi kozalak parçalanır üzeri sirke ile doldurulur, karanlık ve normal sıcaklıkta bir yerde 15 gün bekletilip süzülüp kullanılır. Servi kozalağı kaynatılır, gül suyu ve balla karıştırılır, başa sürülürse baş ağrısını geçirir, yarım baş ağrısına da iyi gelir. Yada servi kozalağı toz haline getirilir, 20 gramı sirke, su veya eterin içerisine konulur. Ağzı kapalı bir şişe içerisinde sık sık çalkalanarak 10 gün karanlık ve normal sıcaklığı olan bir yerde bekletilir, sonra süzülür. Şekerde servi kozalağı tentürün-den günde 15 damla 1 fincan su ile içilir.

Servi Yaprağı; Prostatta 2 bardak suya, 1 tutam servi yaprağı konur, 15-20 dk kaynatılır, günde 3 çay bardağı içilir. Saçları kuvvetlendirmekte kullanılır. Servi ağacının kabuğu kaynatılır. Bu su ile saçlar yıkanırsa saçları hem muhafaza eder hem de siyahlaştırır. Taze kozalaklarının suyu, göz kapaklarına sürülürse kirpikleri güçlendirir. Servi ağacı yongası yakıldığında sivrisinekleri kaçırır. Un bitlenmesini önlemek için içerisine servi yongası konur.Tahta kurularını kaçırmak için kırmızı biberle servi kabuğu yakılır.Servi "yaprakları sirke ile kaynatılır, bu su ile yüze kompres yapılırsa yüzdeki beyaz lekeleri giderir. 1 bardak suya, 10 gr parçalanmış kozalak konur, 10-15 dk kaynatılıp kullanılır. Yan tesirleri: Tarife uyulursa bilinen bir yan tesiri yoktur. UYARI: Eğer servi ağacının yaprağı yada kozalağı kaynatılarak içillecekse 4-5 gramdan fazla kullanılmaması tavsiye edilir.: